Paskalya....Semana Santa ...Kutsal hafta

Paskalya İbranice"geçiş" anlamına gelen "pesah"tan gelir.Hristiyanların en kutsal dört gününü kapsayan bayrama verilen Türkçe isimdir.

Paskalya Hristiyanlık icin önemli bir bayram olup, Mart sonundan Nisan sonuna (Doğu Hristiyanlığında Nisan başından Mayıs başına) kadar olan döneme denk gelen zamanda İsa'nın çarmıha gerilip ölmesinden sonra yeniden dirilişi kutlanir. Paskalya günü ise, Diriliş günü olarak adlandırılır.

Yaygın olarak kiliselerde düzenlenen ayinlerin dışında, kutlandığı ülkeye göre değişik adetleri vardır. Bunlar icinde dünyada en yaygını Paskalya yumurtasıdır.

Bana hediye gelen Paskalya yumurtasi :)

Paskalyanın simgesi yumurta, eski zamanlardan beri yeniden doğuş anlamına gelir ve İsa peygamberin yeniden dirilişini simgeler. İsa peygamberin mezardan çıkışı ile özdesleştirilen yumurtadan çıkan canlı figüründe; yumurtanın canlı noktası İsa’yı, sarı kısım o noktanın etrafa saçtığı ışığı, beyaz kısım İsa peygamberin sarılı olduğu bezleri, kabuk ise mezarı simgelemektedir. Yine yumurta üzerine sürülen kırmızı renk İsa’nın fedakarlığını; mavi ise onun gökselliğini yani bulunduğu yer olan gökleri temsil ediyor.

Ispanya´da bugunlerde supermarketten pastanelere kadar gida satan hemen heryerde ve bircok magazanin dekorlarinda yumurta konulu kompozisyonlar yapilmis durumda.Bunlari sizler icin goruntuledim.

Buyuk supermarketler bu isi fazlasiyla kar edecek sekilde duzenlemis durumdalar :)

Pastanelerse adeta en guzel vitrin bizimki dercesine birbirleriyle yarisiyorlar :)

Aralarinda Salvador Dali´nin eserlerini cikolataya donusturenler ve Real Sporting Gijon takimini
Gijonun unlu heykeliyle birlestirip dikkat cekmeye calisanlar ve daha pekcoklari var...

Masal kahramanlarinin ve cizgi film karakterlerinin neredeyse tamami cikolataya donusmus durumda.Dogrusu ticari bakis acisi diye ben buna derim:) kisacasi bundan 5 sene oncesine kadar Ispanya´da Paskalya yumurtasi bu kadar populer degilken simdilerde cocuklarin cok iyi bir musteri oldugu gercegine ulasmis durumdalar ve geleneksel bayram simgesi yumurtada bu kesiften payini fazlasiyla aliyor... :)

Benim favori pastanem ve vitrin iste bu cok horozlu ve inekli olan:)

Paskalya, perhizle geçen beş haftalık bir hazırlık dönemi ile son haftayı (kutsal hafta) kapsar. Paskalya günü'nde (paskalya pazarı) sona erer. Pentekostes (hamsin) yortusuna kadar süren 50 günlük döneme, paskalya dönemi (hamsin dönemi) adı verilir. Paskalya günü için evlerde özel çörekler (paskalya çöreği) yapılır; yumurta (boyalı paskalya yumurtası) haşlanır; mumlar yakılır; dualar okunur.

Paskalya'yı bütün hıristiyan mezhepleri, kendi inanç düzenlerine göre kutlarlar. Katolik kiliselerinde, paskalya gecesi ayininde yeni ateş kutsanır, paskalya mumu yakılır; kutsal kitaptan bölümler okunur, vaftiz törenleri yapılır Rum ve Rus Ortodoks kiliselerinde gece ayinlerinden önce kilise dışında bir ayin alayı düzenlenir; alay, kiliseden çıkarken hiç ışık yakılmaz; dönüşte ise, İsa'nın dirilişini simgelemek için yüzlerce mum yakılır.

Santa Semana´da ; Ispanya´nin Gijon kentinde Iglesia de San Pedro kilisesinde duzenlenen toreni goruntuledim ve hatta goruntulemeklede kalmayip yaklasik 3 saat suren bu torene katilip neler oluyor burda diyede inceledim :)

Iglesia de San Pedro

Toren aksam saat 20:00 civarinda kilise onunde basladi.Bu insanlar neden bu kadar gizemli giyiniyorlar diye dusunurken aklima, hemen her dinde enteresan kiyafetler gormek mumkundur dusuncesi geldi ve insanlari kiyafetlerine gore sorgulamaktan vazgecip neler yaptiklarini incelemeye basladim.Biraz sonra bazilarinin dahada ilginc bir sekilde o buz gibi sogukta ciplak ayak yuruduklerini farkettim ve o zaman kiyafette neki dedim ...:)Gijon halki sessiz bir sekilde yol kenarlarinda dizilmis toreni izlemek ve katilmak uzere bekliyorlardi. Torenin basliyacagi anda ortalikta keskin bir tutsu kokusu ve derin bir sessizlik vardi.Butun toren alayi kiliseden cikip yuruyus sirasini aldiginda toplam 2 saat surecek caddeler turu baslamis oldu. Onceden belirlenmis caddelerde uzun bir toren alayi, Gijon orkestrasinin sakin toren muzikleri esliginde ve zaman zaman durup dualar ederek halkla birlikte yuruyusu gerceklestirdi.Bu arada bu kirmizi, mavi ve siyah sapkali kilise gorevlileri ellerindeki sopalarla yere hizlica vurarak tempo tutuyorlardi.2 tane yine sapkali bayan gorevlide ne oldugunu birturlu anlayamadigim makaraya benzeyen tahtadan bir aletle her duanin ardindan cevirme hareketi yaparak bu mistik ortama katiliyorlardi.Toreni orkestranin hemen arkasindan yuruyerek takip ettim ve dikkatimi ceken en onemli sey insanlarin birlikte dua ederken son derece icten davraniyor olmalariydi kucuk cocuklar bile surekli tekrarlanan duayi ezberlemisler ve eslik ediyorlardi. Butun dinlerde Allah´la konusmak ve ona dua etmek ayni samimi duygularla yapiliyordu suphesiz. Insanlar Hz.Isa´ya yapilanlar icin ozur diliyorlardi duada ( baska insanlarin yaptigi kotulukler icin ozur diliyor olmak cok onemli bir ayrintiydi)

Torende bazi gorevliler Hz.Isa´yi sembolize eden heykeli tasirken, bazilari Meryem Anayi bazilarida toren botunca yakilan tutsuyu tasidilar.

Toren, yuruyusun basladigi kilisede saniyorum -basrahibin- konusmasi ve dualarla sona erdi.Bir kisim insanlar kiliseye girerek duaya devam ederken bazilarida geri donmeyi tercih ettiler.Torene cok sayida polis eslik etti ve herhangi bir olumsuzluk yasanmamasi icin son derece

dikkatliydiler.

Paskalya bayramı aslında pagan kökenlidir. Avrupa’da pagan döneminden beri bu bayram kutlanmaktadır. Hristiyanlığın yayılmasından sonra da kutlanmaya devam edilmiş ve dinsel bir temele oturtulmuştur(2. yüzyıl) Eskiden kavimler baharın gelişini büyük bir festivalle kutlarlardı ve bu festivali bahar ve bereket tanrıçasına yani “Eastre”ye adarlardı. Bu kutlamalarda çeşitli ziyafetler verilir ve insanlar yaklaşık bir hafta boyunca eğlenirlerdi. Bereket tanrıçasının yeryüzündeki şekli de, yılda yaklaşık 80 kez yavruladığı için doğurganlık simgesi haline gelen tavşan olarak seçilmişti. İngilizcede Easter olan Paskalya bayramının simgesi tavşan ve özellikle kırmızı renkli yumurtalardır.Paskalya Bayramının Hristiyanlar açısından sembolize ettiği şey ise İsa peygamberin ölümü ve üç gün sonra Tanrı katına yükselmesi yani yeniden dirilişidir. İnanışa göre İsa’nın çarmıha gerilip öldürülmesinden sonra cesedi alınıp bir mağaraya gömülmüştür. Cesedi mümkün olduğunca derine gömdükten sonra da hiç bir insanın tek başına kaldıramayacağı ağırlıkta bir taşı mezarın üzerine örtmüşler. Cesedin mezarından çıkarılmaması için de mağaranın ağzına muhafız koymuşlar. Ertesi Pazar mezarı ziyarete giden iki kadın taşın yerinde olmadığını ve mezarın da boş olduğunu görmüşler. Böylece insanlar Tanrının İsa’yı dirilttiğine inanmışlardır.

Bu şenlik öncesinde gelen kırk gün Hristiyanlar oruç tutmaktadır. Bu oruç müslümanların tuttuğu oruçtan daha hafiftir. Tutulan oruç hayvani besinlerden yararlanmamaktır. Ama bu oruç coğrafyaya göre değişmektedir. Örneğin Ortodoks Ruslar ve Almanlar bu süre zarfında hayvansal besin yemezken Fransa’daki Hristiyanlar sadece cuma günleri bu perhizi uygularlar.

Paskalya zamanı öncesi tutulan 40 günlük oruç artık eskisi kadar yaygın değildir. Hatta birçok avrupa ülkesinde oruç tutulmamaktadır. Ancak 4 günlük bayramın başladığı Cuma günü, yani İsa’nın çarmıha gerildiği gün, hristiyanlar hayvansal besin tüketmezler. Cumartesi günü İsa peygamberin yasının tutulduğu gündür. Cumartesi gecesi insanlar kiliseye giderler ve saatler geceyarısı 12’yi gösterdiğinde herkes birer mum yakarak İsa Peygamberin yeniden dirilişini kutlamaya başlar. İnsanlar inançlarını ve dine olan bağlılıklarını tazelerler, dualar ve ilahiler okunur.