Ispanya´ya hosgeldiniz...

Başkent
Madrid
En büyük kent
Madrid
Kral:
I. Juan Carlos
Başbakan:
José Luis Rodríguez Zapatero
Yüzölçümü- Toplam- Su %'si
Ülkeler arasında 50'nci504.782 km²%1,04
Nüfus- Toplam (2005)- Yoğunluk
Ülkeler arasında 28'inci55.116.89489,4/km²
Para birimi
Avro (Euro) (€)2
Saat dilimi- Yaz saati uygulamasında-
CET (UTC+1)CEST (UTC+2)Kanarya Adaları (UTC+0)
Ulusal marş
Marcha Real
İnternet alan adı
.es
Uluslararası telefon kodu
+34

İspanya

Kuzey, kuzeydoğuda Fransa’dan uzunluğu 712 km’yi bulan Pirene dağ sıraları, güneyde ise, Afrika’dan Cebelitarık Boğazı ile ayrılan İspanya, Avrupa’nın Atlas okyanusuna doğru güneybatı yönünde çıkıntı oluşturan İber Yarımadası üzerinde yer alır. Ülke 504.750 km2 yüzölçümü ile yarımadanın toplam alanının yaklaşık yedide altısını kapsar. Yedide biri ise yarımadanın diğer devleti olan Portekiz tarafından işgal edilir. Yarımadanın büyük bir kısmı deniz seviyesinden 600 m. Yüksekte Hersinyen devrine ait kayalardan oluşmuş bir platodan meydana gelir. Bu kısma, İspanyolca’da masa gibi düz arazi anlamına gelen ve önemli coğrafi ve fiziki bölgelerden birini oluşturan “Meseta” adı verilir. Öte yandan ülke 660 m. Olan ortalama yükseltisi ile Avrupa’da İsviçre’den sonra ikinci gelir.

Ispanya İç Savaşı

İspanya, gerek faşizmin varlığını en uzun süre devam ettirdiği gerekse proletaryanın iktidarı almanın eşiğine geldiği bir ülke olarak tarihte önemli bir yere sahiptir. İspanya’da 1931-1939 aralığında yaşananlar, doğru bir program temelinde uygun strateji ve taktikleri hayata geçirecek devrimci Marksist bir önderliğin bulunmadığı durumda proletaryayı bekleyen felâketlerin çarpıcı ve bir o kadar da acı bir örneğini göstermektedir.

İspanya'nın Coğrafî Yapısı ve İklimi

İspanya Krallığı’nın yüzölçümü 505.988 km2dir ve Avrupa kıtasının güneybatısında bulunan İber Yarımadası'nda yer almaktadır. 2004 yılı verilerine göre bu yüzölçümün %34.9'u ekili alan, %14.4'ü çayır ya da otlak ve %22.7'si de ormanlık alanlarla kaplı bulunmaktadır. İber Yarımadası ile Akdeniz'deki Balear Adaları, Afrika'nın kuzeyindeki Ceuta ve Melilla Şehirleri ve Atlantik Okyanusu'ndaki Kanarya Adaları da İspanya Krallığı topraklarıdır. İspanya, dağlık bir ülke olup ortalama yüksekliği 600 m. olan dağlarıyla bu konuda Avrupa'da İsviçre'den sonra ikinci sırada yer alır. Plato ve yüksek ovaları çevreleyen dağların batı kesimleri hariç yarımadanın beşte ikisinden fazlasını sıradağlar kuşatır. Yarımadanın belli başlı nehirleri doğudan batıya doğru bir yol izleyerek Atlantik Okyanusu'na akar. Ebro nehri, Akdeniz'e dökülür. Denizciliğe elverişli tek nehir olan Guadalquivir ise Sevilla Şehri’nden geçer. İspanya’nın en belirgin özelliklerden biri de ülkede dört mevsimin yaşanıyor olmasıdır. Atlantik Okyanusu'na bakan kısımda kışlar serin, yazlar yumuşak geçerken yağışlar yıl boyunca devam eder, Akdeniz'e bakan kısımda ise kış daha yumuşak, yaz sıcak ve kurak olup yağış oldukça azdır. İç kısımlarda kara iklimi yaşanır, kış aylarının 0 derecenin altında geçmesine karşın yaz mevsimi çok sıcak ve kuraktır, gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı 20 dereceyi bulur. 1200 m.nin üstündeki dağlık kesimlerde de kara iklimi geçerlidir. Kanarya Adaları'nda tropikal bir iklim hakimdir.

PRATİK BİLGİLER

PARA BİRİMİ
Euro resmi para birimidir ve 100 cent’lere ayrılmıştır. 5, 10, 20, 50, 100, 200 ve 500’lük olarak banknot halinde ve 1, 2, 5, 10, 20 ve 50’lik cent ile 1 ve 2 Euro’luk metal para olarak İspanya dahil bütün Euro Bölgesi ülkelerinde geçerlidir.

SAAT UYGULAMASI

İspanya, Ekim ayı sonundan Mart sonuna kadar GMT’den bir saat ileridir. Yılın geri kalanında GMT’den iki saat ileridir. Kanarya Adaları ise tüm yıl boyunca, İspanya’dan bir saat geridedir.

ÇALIŞMA SAATLERİ

BANKALAR

Pazartesi-Cuma sabah 8.30 ile 14.00 arası, Cumartesi günleri 8.30-13.00 arası açıktır. Bankalar, 1 Nisan ile 30 Eylül tarihleri arasında Cumartesi günleri kapalıdır.

RESMİ DAİRELER

Pazartesi-Cuma günleri ve 08.00-15.00 arası çalışma saatleridir.

İŞYERLERİ

Bütün İspanya’da dükkanların asgari açık oldukları süre Pazartesi’den Cumartesi’ye kadar 10.00-13.30 arası ve 17.00’den 20.30-21.00 saatleri arasındadır. Büyük mağazalarda, süpermarketlerde ve hipermarketlerde öğle tatili uygulaması yoktur ve daha geç saatlere kadar hizmet verilmektedir. Rekabet esaslarını göz önüne alınarak her otonom bölge, işyerlerine yılda en az 8 kez tatillerde veya pazar günleri açık kalma izni vermektedir.

TATİL GÜNLERİ

YILLIK TATİLLER:

Yılda 30 gün tatil yapmak her çalışanın yasal hakkıdır, bu tatiller genelde Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında, çoğunlukla da Ağustos ayında gerçekleştirilir.

RESMİ TATİL GÜNLERİ:

Pazar günleri iş günü değildir. Hükümet’in, Otonom yönetimlerin ve Belediye’lerin Pazar günlerine ilave olarak onayladıkları yıllık tatil günlerinin sayısı 14’tür.

2007 yılında tüm ülkenin uyguladığı tatil günleri şunlardır: 1 Ocak (Yeni Yılın ilk günü), 6 Nisan (Kutsal Cuma), 1Mayıs İşçi Bayramı, 25 Mart (Kutsal Cuma), 15 Ağustos (Asuncion de la Virgen) 12 Ekim (İspanya’nın Milli Bayramı), 1 Kasım (Bütün Azizlerin günü), 6 Aralık (Anayasanın Kabulu), 8 Aralık (İffet günü) ve 25 Aralık (Hz.İsa’nın Doğumu)

ISPANYOL MUTFAGI

Renkli ve zevkli bir mutfak

Günümüz İspanyol mutfağı, ülkenin coğrafi konumu, zengin tarihi ve çağlar boyunca yaşadığı savaşlar, keşifler, göçler sonucunda oluşmuş zengin bir yemek kültürünü yansıtmaktadır.

Tarihte İspanya zengin madenleri ve verimli toprakları nedeniyle çeşitli istilalara uğramıştır. Önce Fenikeliler ve Yunanlılar gelmiş, daha sonra da Romalılar istila etmiştir. Daha sonra Afrika’nın kuzeyinden gelen Araplar kendi yemek adetlerini, pişirme tekniklerini de getirmişler; zengin İspanyol kültürüne İslam dini ve sanatıyla birlikte Orta Doğu yemek kültürünü de katmışlardır.

Orta çağdan sonra Osmanlı etkisine giren Akdeniz’de tutunamayan İspanyollar, denizcilikteki üstünlükleri sayesinde Cebelitarık’ı geçerek okyanusa açılmışlar, Amerika kıtasının özellikle orta ve güneyini istila etmişlerdir. Bu süreçte, o tarihe kadar Avrupa’da bilinmeyen domates, mısır, patates, kırmızı biber, kabak, çeşitli fasulye türleri, vanilya ve çikolata gibi ürünleri getirerek Avrupa’ya tanıtmışlardır. Böylece İspanyolların yeni dünya arayışları hem Avrupa ürün yelpazesini geliştirmiş, hem de İspanyol yemek kültürünün Orta Amerika ülkelerine taşınmasına neden olmuştur.

Yemek yeme adetleri:

İspanyol yaşam tarzı içinde oluşan İspanyol yemek kültürü, Akdeniz tarzı beslenmeyi en iyi yansıtacak şekilde, sık aralıklarla ancak azar azar yemeğe dayanmaktadır.

İspanyollar sabahın erken saatlerinde yaptıkları hafif bir kahvaltıyla güne başlarlar. Daha sonra saat 11 de ikinci bir kahvaltı, saat 13 de tapas denen küçük meze ve kanepeler, saat 2-3 arasında öğle yemeği, akşamüstü çay ve bisküvi. daha sonra tekrar tapas ve de geç saatlerde bol sohbetli uzun akşam yemekleri...

İspanya’nın Akdeniz iklimi olan yörelerinde narenciye, incir, üzüm ve zeytin bol miktarda yetiştirilir. Daha iç kısımlarda buğday, sulak arazilerde pirinç ve de kıyılarda çeşitli deniz ürünleri ve balık vardır. Bu ürünler toplumun yemek adetlerini biçimlendirir.

İspanya alan olarak büyük bir ülkedir. Bu sebeple hazırlanan yemekler o bölgenin ürünlerine göre farklılaşır. Ama yemek adetleri genellikle ülkenin her yerinde aynıdır.

Kuzey Batıda yer alan Galiçya bölgesinde et ve balıkla yapılan küçük börekler; Asturias bölgesinde fabada adı verilen meşhur fasulye yemekleri,; Basque bölgesinde balık çorbası ve çeşitli balık yemekleri; Katalan yöresinde meyvelerle birlikte hazırlanan balık ve et yemekleri İspanyol mutfağını zenginleştiren farklı lezzet ve renkleri yansıtmaktadır.

İspanyol mutfağı dendiğinde aklımıza önce Paella gelmektedir.

Valensiya yöresinin bu çok meşhur yemeği neredeyse İspanyol mutfağına damgasını vurmuştur. Paella; tavuk eti, balıklar ve deniz ürünleri ile pişirilen son derece lezzetli bir pilav yemeğidir. Paella, tarih içinde İspanya’yı işgal etmiş olan Romalılar ve Arapların yemek kültürünü birleştiren bir yemek olarak tanımlanır.

Gazpacho, geleneksel çorba
İspanyol mutfağında sık sık tüketilen ve bir tür soğuk çorba olan gazpacho, özellikle Andaluciada yaygındır.

"Islatılmış ekmek" anlamındaki Arapça bir sözcükten türetilen adı, aynı zamanda da tarih boyunca Araplarla olan etkileşimin bir göstergesidir.

En sık yapılan gazpacho yemeği domates, sirke, sarmısak, zeytinyağı, ekmek içi, soğan, salatalık ile yeşil biberin pişirilmemiş ve ekmek kırıntılarıyla koyulaştırılmış karışımından oluşur. Yağda kızartılmış ekmek parçaları, doğranmış sebze ve katı yumurta ile birlikte servis edilir.

Andalucia'daki Malaga ilinde yapılan ve oldukça özgün bir tadı olan gazpachonun temel malzemesi ise bademdir, ayrıca içine üzüm de konur

Andalucia (Endülüs) spesiyaliteleri

İspanya'nın en kalabalık yöresi olan Andalucia'nın değişik kesimlerinin kendine özgü spesiyaliteleri vardır. Örneğin kıyılar boyunca deniz ürünleri çeşitleri, Sevillada paella, Cordobada nefis aromalı gaspacho bunların en bilinenleridir. Andalucianın hemen her bölgesinde ise klasik İspanyol içkisi sherrynin yanında öğlenleri sandöviç olarak, akşamları ise ördövr olarak sıcaklı soğuklu, irili ufaklı "tapas"lar sunulur. Andalucia'nın güneyinde yer alan Jerez de la Frontcra bölgesi sherrynin anavatanıdır.Tüm dünyada severek tüketilen sherrynin dört çeşidi vardır. Açık renkli ve sek olanı Fino, koyu ve daha ağdalı olanı Amontilado, hafif tatlı koyu sarı olanı Oloroso, koyu ve tatlı olanı ise Cream..

Andalucia mutfağının özellikleri

İspanyanın güney bölgesini oluşturan Andalucia (Endülüs), uzun yıllar Arap işgalinde kalmasından dolayı, İspanyol mutfağına özgün lezzetler kazandırmış.
Kuzey Afrika ülkelerinin mutfaklarından da çok etkilenen Andalucia mutfağı, bu etkiden dolayı karbonhidrat ağırlıklı besinlerden oluşurken, aynı zamanda da hem Atlas Okyanusuna hem de Akdenize olan kıyıları sayesinde, deniz ürünleri mutfaklarında büyük yer tutar. Buğday, üzüm ve zeytin geleneksel tarım ürünlerini oluşturur. Zeytinyağında yapılan kızartmalar; Andalucia mutfağının tüm dünyada Cocina de los fritos "Kızartma yemekler mutfağı" olarak tanınmasını sağlar. Akdeniz tipi beslenmenin ana malzemelerini oluşturan yumurta, domates, sarmısak, soğan, zeytin ve biber bu mutfakta da bol bol yer alır.

Özgün lezzet: Tapas

İspanyol yemek adetlerini zenginleştiren, günün belirli saatlerinde atıştırılan Tapa adlı mezeler ve kanepelerdir. Bunlar ‘tasca’ adı verilen küçük bar/restoranlarda sunulur. Bir bardak şarap veya bira eşliğinde küçük tabaklar içinde küçük porsiyonlarla sunulan tapalar çoğunlukla peynirli, etli, yumurtalı sebzeli yemeklerden yapılır. İspanyollar mahalledeki tascalarda dostlarıyla buluşur ve bu lezzetli ürünlerin yiyip sohbet ederler.
Tapas, Andalucianın çerez ve antre olarak servis edilen özgün lezzetidir.

Aperitif saatlerinde, özellikle akşamları barlarda ve lüks lokantalarda içkiyle birlikte yenmesi adettir. Adı "tepa", yani "kapak"tan gelir. Çünkü eskiden İspanyollar sherrye sinek kaçmaması için bardakların üzerlerini "tapas" adını verdikleri ekmek dilimleriyle kapatırlar, alkolü boş mideye içmemek için de bu tapasları yerlermiş. Bu adet zaman içinde bir kültüre dönüşmüş ve tapasların yüzlerce çeşidi oluşmuş.

Günümüzde mini öğün olarak turistlere sunulan tapaslar, çeşitlerine bağlı olarak kimi zaman akşam yemeği yerine de geçer. Ve kırmızı biberle tatlandırılmış jambon kübleri, fasulye piyazı, omlet, sosta pişmiş deniz ürünleri, böbrek sote, kızarmış karides, siyah zeytin, ton balığı, karnabahar salatası, kalamar, biber dolması, acılı salyangoz, mantarlı tavuk gibi yiyeceklerle servis edilir. Bu yiyecekler küçük toprak kaplarda sunulur ve elden ele geçirilerek elle veya kürdanla alınıp tapas eşliğinde yenir. Bu mönüye çoğu zaman da şarap eşlik eder.

Akdeniz mutfağının simgesi olan Zetinyağı İspanya’da da hemen hemen her yemekte ve salatada kullanılır.

Bal, badem, yumurta sarısı gibi ürünlerle hazırlanan İspanyol tatlıları uzun yıllar bu yörelerde yaşamış olan Arap yemek kültürünün etkilerini yansıtır.

Son derece renkli ve çeşitli lezzetleri barındıran İspanyol mutfağı gerçekten denemeye değer. Fırsatını bulanlara afiyet olsun....